Pora lęgowa

Źródło: http://www.om.zpfp.pl/om/galeria/018/index.html

Pora lęgowa stanowi dla v, szystkich ptaków okres wielkiej aktywności. Najpierw każdy z nich musi znaleźć towarzysza, a następnie zacząć szukać miejsca do zbudowania gniazda oraz pokarmu. Miejsce, które ptasia para wybierze, stanie się jej terytorium. Następnie ptaki składają jaja i wychowują młode.

Ptak niosący coś w dziobie, na przykład robaki czy trawę, jest najbardziej widomym znakiem pory lęgowej. Na tych stronach znajdziesz nieco więcej przydatnych wskazówek.

Śpiewak - rodzic przybywa do gniazda, gdzie czekające pisklęta domagają się jedzenia szeroko otwartymi dziobami. Rodzic wkłada w nie pokarm i odlatuje na kolejną wyprawę, której celem jest zdobycie pożywienia.


Jadłospis

Sporządź odpowiednią kartę, by zapisywać, jaki rodzaj pożyw inne ptaki przynoszą pisklętom.

Wiosną i latem słuchaj uważnie ptaków, śpiewających codziennie w tym samym miejscu, na przykład słowika. Prawdopodobnie ma on w pobliżu gniazdo.

Niekiedy można zobaczyć ptaki, które w dziobach wynoszą z gniazd odchody swoich młodych. Robią to. by utrzymać gniazdo w czystości.

Na wsi ptaki zakładają gniazda w wielu rozmaitych miejscach. Wykorzystują gałęzie drzew i żywopłoty, schronienie, jakie dają strome brzegi rzek oraz dziuple.

Niektóre ptaki, takie jak np. czajka, wcale nie budują gniazd. Składają jaja w płytkich dołkach na ziemi.

Rób notatki


Zawieś na gałęzi drzewa kawałki wełny, pióra, słomę i sznurek. Notuj, jakie materiały ptaki zbierają, by wykorzystać je przy budowie swoich gniazd.

Wiele ptaków zakłada gniazda w ogrodach, ale tylko w osłoniętych miejscach, gdzie nie zagrażają im koty i psy. Wykorzystują gęste zarośla, mury pokryte bluszczem i szopy, a także skrzynki lęgowe. Inne ptaki, takie jak oknówka, budują gniazda pod dachami. Płomykówki mogą się gnieździć na belkach w starych stodołach.

Skrzynka lengowa - Jak robić notatki

Staraj się notować, co dzieje się w twojej skrzynce lęgowej. Jeśli zagnieździ się w niej jakiś ptak, to przez wiosnę i lato będziesz miał mnóstwo obserwacji do zapisywania. Nawet zimą możesz zauważyć, że niektóre ptaki odwiedzają twoją skrzynkę i nocują w niej. Poniższe wskazówki dadzą ci pojęcie o tym, co należy zapisywać.

• Data pierwszej wizyty.
• Liczba odwiedzających ptaków. 
• Dzień, w którym ptak po raz pierwszy wszedł do skrzynki.
• Dzień, w którym ptaki przyniosły pierwsze materiały do budowy gniazda.
• Rodzaje materiałów do budowy gniazda.
• Dzień, w którym ptaki po raz pierwszy przyniosły jedzenie.
• Rodzaj pożywienia.
• Dzień, w którym młode opuściły gniazdo.

Skrzynka łęgowa

Przykład skrzynki lęgowej wykonanej z ceramiki

Jeśli chcesz wiosną zwabić ptaki do swojego ogrodu, zbuduj im skrzynkę lęgową. W skrzynce z niewielkim otworem wejściowym może zagnieździć się modraszka. Gdy otwór będzie większy, prawdopodobnie skorzysta z niej wróbel.

Niekiedy ze skrzynek lęgowych korzystają także inne ptaki, takie jak bogatka, szpak, mazurek czy strzyżyk. Postaraj się nie podchodzić blisko skrzynki, jeśli gnieżdżą się w niej ptaki, boje wystraszysz. Możesz je zawsze obserwować z domu.

Ślady i wskazówki

Czasami nie sposób dostrzec wszystkie ptaki zamieszkujące jakiś teren, lecz pewne szczególne ślady wskażą ci ich obecność, nawet jeśli nie będziesz ich widział. Niektóre z tych śladów, np. pióra czy resztki pokarmu, można zauważyć bardzo łatwo.
Prawdopodobnie trudno ci będzie od razu zidentyfikować znalezione pióra, lecz później może znajdziesz martwego ptaka albo ilustrację ptaka z takimi piórami jak te, które zebrałeś. Pamiętaj, że większość ptaków ma pióra rozmaitych kształtów i barw.

Zbieranie piór i skrzydeł

Znalezione pióra umieszczaj w zeszycie, jak pokazano na ilustracji, a obok wpisuj notatki. Zrób w kartce dwa nacięcia w odległości 6 mm. Przewlecz przez nie pióro, a następnie przyklej dudkę taśmą klejącą.

Zawsze upewnij się, że masz coś, w co możesz zebrać swoje znaleziska. Oznacz  wszystko pieczołowicie i bardzo szczegółowo - im więcej informacji, ty lepiej. Gdy dotykasz swoich trofeów, zawsze potem umyj ręce.

Jeśli znajdziesz resztki ogryzionych orzechów i sosnowych szyszek, pamiętaj że niekoniecznie musi być to dzieło ptaka. Wiewiórki i myszy również gustują w szyszkach i orzechach, toteż bądź ostrożny, ustalając sprawcę.

Skrzydła odcięte martwym ptakom można suszyć i przechowywać. Rozepnij skrzydło na kawałku deseczki. Po kilku dniach powinno być suche i wtedy można je włoż; do koperty wraz z etykietką i kilkoma kulkami naftaliny przeciwko molom.

Na co zwracać uwagę?

Na tych stronach znajdziesz informacje o tym, na co należy zwracać uwagę, kiedy chcesz zidentyfikować jakiegoś ptaka.
Ujrzawszy ptaka po raz pierwszy, powinieneś postawić sobie wiele pytań. Jakiej jest on wielkości? Czy ma jakieś szczególne cechy, jak np. czarna głowa i białe zewnętrzne pióra ogonowe u potrzosa? W jaki sposób lata i czym się żywi? Jak się zachowuje? Gdzie się znajduje? Jakiego jest koloru? Czasami różnice w ubarwieniu mogą być mylące. Na następnej stronie znajdziesz na to kilka przykładów.

Sposób lotu

Widząc jakiegoś ptaka, zwróć uwagę na to, jak on lata. Czy leci lotem falistym jak zięba? Czy szybuje i kołuje w powietrzu jak myszołów, czy też lata szybko i prosto jak krzyżówka?

Sylwetki ptaków w locie

Jaką sylwetkę ma ptak w locie? Czyjego szyja i ogon są długie, czy krótkie? Czy ma skrzydła zaokrąglone, czy tc długie i wąskie? Czy stopy wystają mu poza ogon?

Zmiany ubarwienia

Niektóre ptaki, na przykład śmieszka, mają inne ubarwienie zimą, a inne latem.

Dorosły i młody

U niektórych gatunków, na przykład u rudzika, młody ptak wygląda inaczej niż jego rodzice.

Dziób

Kulik wykorzystuje swój długi dziób do szukania pokarmu w błocie. Dziób czapli siwej jest długi i ostry, ponieważ używa go ona do chwytania ryb, żab i owadów.

Głos

Jednym ze sposobów identyfikacji ptaka jest słuchanie jego głosu. Wybierz się z kimś, kto je zna, lub wypożycz płyty albo kasety z nagraniami ptasich głosów.

Jak zostać obserwatorem ptaków?

Najważniejszą rzeczą, jaką powinieneś ze sobą zabrać, wyruszając na obserwację ptaków, jest notatnik. Jeśli chcesz zapamiętać wszystkie fakty, prowadź staranne notatki, inaczej prawdopodobnie zapomnisz część istotnych informacji.
Wszystkie notatki, jakie robisz, powinny być jasne i czytelne. Staraj się rysować widziane ptaki, gdyż nawet kiepski rysunek jest lepszy od żadnego.


Obserwator ptaków musi robić notatki szybko.Powinien on mieć sztywną okładkę, która usprawni pisanie. Po powrocie do domu układaj notatki chronologicznie albo przepisuj je. Notatnik przechowuj w plastikowej torebce, by nie zawilgotniał. Najpierw określ kształt i poszukaj cech rozpoznawczych.